پاسپورت سبز ترکیه

تحلیل ساختاری: تفاوت بنیادین پاسپورت سبز با پاسپورت خاکستری (خدمت) در «پایداری» و «ماهیت استفاده» است. پاسپورت خاکستری صرفاً برای مأموریت است و پس از اتمام باید عودت داده شود، اما پاسپورت سبز یک «حق مکتسبه» است که برای سفرهای شخصی و تفریحی نیز قابل استفاده می‌باشد.   

چه کسانی واجد شرایط دریافت پاسپورت سبز هستند؟ (لیست کامل ۲۰۲۶)

قوانین حاکم بر صدور پاسپورت سبز پویا هستند. در سال ۲۰۲۶، سه گروه اصلی زیر واجد شرایط دریافت این پاسپورت می‌باشند:

۱. کارمندان دولت و بازنشستگان (مسیر بوروکراتیک)

هسته اصلی دارندگان پاسپورت سبز، کارمندان رسمی دولت (Memur) هستند.

• شرط درجه (Derece): تنها کارمندانی که به درجات ۱، ۲ یا ۳ جدول حقوقی خدمات کشوری رسیده‌اند (معمولاً با سابقه بیش از ۱۵ سال و تحصیلات دانشگاهی) واجد شرایط هستند.   

• شهرداران: شهرداران منتخب در طول دوره تصدی.   

• بازنشستگان: اگر کارمندی در زمان بازنشستگی در درجات ۱ تا ۳ باشد، حق داشتن پاسپورت سبز را حفظ می‌کند.

۲. صادرکنندگان و فعالان اقتصادی (شرایط سال ۲۰۲۶)

دولت ترکیه برای حمایت از صادرات، آستانه مورد نیاز برای دریافت پاسپورت سبز را ۵۰۰,۰۰۰ دلار (میانگین سه سال اخیر) حفظ کرده است. جدول سهمیه‌بندی سال ۲۰۲۶ به شرح زیر است:

نکته مهم محاسباتی ۲۰۲۶: ملاک محاسبه برای درخواست در سال ۲۰۲۶، میانگین صادرات سه سال تقویمی گذشته یعنی سال‌های ۲۰۲۴ ، ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ است.   

۳. وکلا با سابقه کار بالا

وکلایی که دارای حداقل ۱۵ سال سابقه عضویت در کانون وکلا (Baro) هستند، طبق قوانین واجد شرایط دریافت پاسپورت سبز شده‌اند، مشروط بر اینکه پرونده انضباطی نداشته باشند.   

آیا همسر و فرزندان هم پاسپورت سبز می‌گیرند؟ (قوانین سنی و تحصیلی)

پاسپورت سبز یک امتیاز "خانواده‌محور" است و اعضای درجه یک خانواده را نیز پوشش می‌دهد.

همسر (Eş)

همسر قانونی دارنده پاسپورت سبز بدون هیچ پیش‌شرط شغلی یا تحصیلی، پاسپورت سبز مستقل دریافت می‌کند. در صورت طلاق، این حق سلب می‌شود.   

فرزندان (Çocuklar) و قانون ۲۵ سالگی

فرزندان تحت شرایط زیر پاسپورت سبز دریافت می‌کنند:

1. زیر ۱۸ سال: تمامی فرزندان به طور خودکار واجد شرایط هستند.

2. بین ۱۸ تا ۲۵ سال: تنها در صورتی که:

   • مجرد باشند.

   • شغل نداشته باشند (بیمه SGK برای آن‌ها رد نشود).

   • دانشجو باشند (گواهی اشتغال به تحصیل الزامی است).   

3. فرزندان دارای معلولیت: بدون محدودیت سنی و بدون شرط تجرد (در صورت عدم توانایی امرار معاش) تحت پوشش باقی می‌مانند.

هشدار: اشتغال به کار فرزند (حتی پاره‌وقت با بیمه) قبل از ۲۵ سالگی، باعث ابطال فوری حق پاسپورت سبز می‌شود.

هزینه دریافت پاسپورت سبز در سال ۲۰۲۶ چقدر است؟ (نرخ‌های جدید)

با توجه به نرخ ارزیابی مجدد (Yeniden Değerleme Oranı) که برای سال ۲۰۲۶ حدود ۲۵.۴۹٪ تعیین شده است، هزینه‌ها افزایش یافته‌اند. با این حال، معافیت از پرداخت عوارض (Harç) همچنان بزرگترین مزیت پاسپورت سبز است.

جدول مقایسه هزینه‌ها (تخمین سال ۲۰۲۶):

دارندگان پاسپورت سبز تنها هزینه دفترچه (حدود ۱۴۲۴ لیر) را پرداخت می‌کنند و از پرداخت مالیات صدور سنگین (بیش از ۱۴ هزار لیر) معاف هستند.

لیست کشورهای بدون ویزا با پاسپورت سبز ترکیه (آپدیت ۲۰۲۶)

پاسپورت سبز دسترسی بدون ویزا یا با ویزای آسان به حدود ۱۶۰ کشور را فراهم می‌کند.

• منطقه شنگن و اروپا: تمامی کشورهای عضو شنگن (آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و...) تا ۹۰ روز بدون ویزا هستند. (انگلستان و ایرلند همچنان ویزا می‌خواهند).   

• روسیه: لغو روادید برای مقاصد توریستی.   

• آسیا: ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور، هنگ‌کنگ، مالزی (بدون ویزا). چین (ویزا لازم است).

• آمریکای لاتین: برزیل، آرژانتین، شیلی، پرو، کلمبیا (بدون ویزا).   

تأثیر قانون ETIAS و EES بر دارندگان پاسپورت سبز در سال ۲۰۲۶

اجرای سیستم‌های امنیتی اروپا بارها به تعویق افتاده است، اما انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۶ به طور کامل عملیاتی شوند.

۱. سیستم ETIAS (به تعویق افتاده به اواخر ۲۰۲۶)

طبق آخرین اخبار، اجرای سیستم مجوز سفر اروپا (ETIAS) به اواخر سال ۲۰۲۶ (Q4 2026) موکول شده است. خبر خوب این است که طبق بیانیه رسمی اتحادیه اروپا در ترکیه، دارندگان پاسپورت سبز به دلیل وضعیت خاص خود، احتمالاً از دریافت مجوز ETIAS معاف خواهند بود، هرچند شهروندان عادی معاف از ویزا باید آن را دریافت کنند.   

۲. سیستم EES (سیستم ورود و خروج بیومتریک)

این سیستم که شامل ثبت دیجیتال چهره و اثر انگشت در مرزهای ورودی شنگن است، پیش‌بینی می‌شود قبل از ETIAS (احتمالا در اوایل یا اواسط ۲۰۲۶) فعال شود. این سیستم برای همه مسافران (شامل پاسپورت سبز) اجرا می‌شود و جایگزین مهرهای سنتی پاسپورت خواهد شد.   

مدارک لازم و مراحل درخواست پاسپورت سبز (راهنمای ۲۰۲۶)

فرآیند درخواست شامل مراحل زیر است:

1. آماده‌سازی مدارک:

   • فرم درخواست (Talep Formu) تایپ شده و مهر شده توسط سازمان مربوطه.   

   • عکس بیومتریک (۱ قطعه، ۵x۶).

   • کارت ملی (Kimlik Kartı).

   • فیش واریز هزینه دفترچه (۱,۴۲۴ لیر برای سال ۲۰۲۶).

2. ویژه صادرکنندگان: دریافت تأییدیه میزان صادرات (میانگین سال‌های ۲۰۲۳-۲۰۲۵) از اتحادیه صادرکنندگان.   

3. مراجعه حضوری: گرفتن نوبت از سایت nvi.gov.tr و مراجعه برای انگشت‌نگاری.

تفاوت پاسپورت سبز با شهروندی از طریق سرمایه‌گذاری (Golden Visa)

بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی این دو را با هم اشتباه می‌گیرند.

نکته کلیدی: خرید ملک ۴۰۰ هزار دلاری به تنهایی منجر به دریافت پاسپورت سبز نمی‌شود. سرمایه‌گذار باید پس از شهروندی، شرکت تأسیس کرده و صادرات خود را به ۵۰۰ هزار دلار برساند تا واجد شرایط شود.   

جمع‌بندی: چشم‌انداز ۲۰۲۶

در سال ۲۰۲۶، با وجود افزایش هزینه‌های دولتی، پاسپورت سبز به دلیل معافیت از عوارض ۱۴ هزار لیری و امکان سفر بدون ویزا، همچنان ارزشمندترین سند مسافرتی برای شهروندان و تجار ترکیه محسوب می‌شود. کاهش بروکراسی ویزای شینگن در سال ۲۰۲۶ برای دارندگان این پاسپورت یک مزیت رقابتی بزرگ در بازارهای جهانی است.